YABANCILAŞMA Marx’ın Kapitalist Toplumdaki İnsan Anlayışı

Yetkin Marksist felsefeci Bertell Ollman, Diyalektiğin Dansı ve Marksizme Sıra Dışı Bir Giriş’ten sonra, Yabancılaşma adlı klasik çalışmasıyla Türkiyeli okurlarla bir kez daha buluşuyor. Yabancılaşma, Marx’ın yabancılaşma kuramı üzerine yazılmış en sistemli ve özgün çalışmalardan biridir. Ollman bu kuramı, kuramı oluşturan unsurları tek tek inceleyerek yeniden inşa eder. Bu inşa sırasında insanın; ürünü, üretici etkinliği, hemcinsleri ve türüyle arasında Marx’ın kurduğu ilişkiler yeniden yorumlanır. Bu nedenle kitap sadece kapitalist toplumda yaşayan insanlara dair farklı bir bakış açısı sunmakla kalmaz; aynı zamanda Marx’ın insan doğası anlayışı ve bu anlayışın temel bileşenlerinin detaylı bir analizini de içerir. Dahası Ollman, Marx’ı okurken karşımıza çıkan en büyük zorluklardan biri olan dil meselesiyle de ilgilenir. Bu kapsamlı incelemeyle, hem kapitalist toplumun hem de Marksizmin öteki bileşenlerinin başka bir gözle değerlendirilebileceği yeni bir konumlanma noktasına ulaşılır. 

Ollman, Marx’ın diyalektik yönteminin mantıksal temellerini oluşturan içsel ilişkiler felsefesine özel bir önem atfeder. Kitabın bir bölümünü bu felsefenin ana hatlarını açıklamaya ayırır. Ardından, siyasi yabancılaşmayı Marx’ın devlet kuramı çerçevesinde ele alarak, içsel ilişkiler felsefesinin Marx’ın birbiriyle çeliştiği söylenen düşüncelerin birleştirilmesinde nasıl kullanılabileceğini gösterir. Bu felsefeye yöneltilen eleştirileri de kitabın sonunda yanıtlar. Bu nedenle Yabancılaşma, kapitalist toplumda insanın yabancılaşmasının ötesine geçer; içsel ilişkiler felsefesinin güçlü bir savunusuna dönüşür.