ÇİZGİLERLE ŞİLİ'DE ALLENDE'Lİ YILLAR

Şili'de Allende önderliğindeki Halk Birliği (Unidad Popular) sosyalizme yasal ve barışçıl yoldan geçince, o güne dek siyasal iktidarı daha “çatışmalı” sürelerle ele geçirebilen devrimciler, teoriye ve pratiğe dair yeni tartışmalara başladı. Barışçıl yolla iktidara gelen Allende'nin, bir süre sonra “kanlı” yollarla ve emperyalist müdahalelerle iktidardan düşürülmesi ise bu tartışmaları daha da alevlendirdi.

Bugün, kamucu ve toplumcu söylemler geliştiren bazı siyasi hareketlerin dünyanın farklı köşelerindeki seçim başarıları devam ederken, “parlamento yolu”nun hangi noktaya kadar sürdürülebileceği, bir “devrim”le taçlanıp taçlanmayacağı, sosyalizme uzanıp uzanmayacağı da yine tartışma gündeminde. Şili ve Allende deneyimi bu eksende güncelliğini hep koruyor.

Yazar Carlos Reyes ve çizer Rodrigo Elgueta'nın titiz bir araştırmaya dayanan belgesel çizgi romanı, Şili deneyiminin yeryüzündeki en özgün sosyalist dönüşüm girişimlerinden biri olduğunu anlatıyor. Belki daha başından öngörülebilecek trajik başarısızlığı bile, bu girişimin önemini gölgeleyemiyor.

Reyes ve Elgueta, Şili hakkında sıkça yapılan bir hataya düşmüyor ve yalnızca Allende ve Sosyalist Parti'ye değil, Halk Birliği'ni oluşturan yahut onu dışarıdan destekleyen devrimci hareketlerin tümüne odaklanıyor. Kitabın sayfaları arasında dolaşırken, tarihten bugüne uzanmak, Türkiye'den Venezuela'ya hâlâ güncelliğini koruyan darbe girişimleri ve emperyalist müdahaleler üzerine düşünmek de mümkün.

Gerçek ve yalan, ilerici ve gerici ideolojiler arasındaki silinmeye çalışılan ama tarihin her dönemecinde kendini yeniden dayatan ayrımları anlatan Çizgilerle Şili'de Allende'li Yıllar, aynı zamanda son nefeslerine dek çatışan Allende ve yoldaşları önünde bir saygı duruşu…